سیره سیاسی
از دیدگاه آموزه‌های اسلامی، انسان نسبت به‌سرنوشت فردی و اجتماعی خویش مسؤول است و نمی‌تواند در رابطه با حوادث، جریانات و واقعیت‌های پیرامون خویش بی‌تفاوت باشد. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که تأثیری عمده بر سرنوشت بشریت دارد؛ رهبری و مدیریت سیاسی جامعه است که برخورد مسؤولانه تمامی افراد جامعه را در قبال خود طلب می‌نماید و در این رابطه جنسیت مطرح نیست. و از این زاویه است که فاطمه  (سلام الله علیها)  دختر پیامبر گرامی اسلام  (صلی الله علیه وآله)  سزاوارترین افراد برای مشارکت سیاسی و حضور در صحنه سیاست می‌باشد و علی‌رغم اشتغالات اجتماعی متعدد و خستگی‌های ناشی از کار روزانه و رسیدگی به امور خانه و سرپرستی چند کودک خردسال، خود را از سیاست دور نمی‌دارد و همچون سیاست مداری قهرمان در صحنه اجتماع حاضر می‌شود و در دفاع از حق و عدالت جان مبارک خویش را نثار می‌نماید. او زندگی سیاسی و آشنائی با الفبای آن را از همان دوران خردسالی آغاز کرد و با فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی پدر بزرگوار خویش و مشکلات و مصائب بی‌شمار از نزدیک مأنوس بود؛ حتی جبهه جنگ می‌رفت و در غزوه‌های متعددی همراه با پیامبر  (صلی الله علیه وآله)  شرکت می‌کرد. و بعد از ازدواج و زندگی مشترک بازهم در جریان زندگی اجتماعی همگام با علی  (علیه السلام)  به پیش می‌رود. اما پس از وفات پیامبر فصلی جدید از زندگی را آغاز کرد که برای تحکیم پایه‌های انقلاب نوپای پیامبر اکرم  (صلی الله علیه وآله)  و حفظ و تداوم حکومت اسلامی، دست به احقاق حق و مبارزه گشود و در جریان سیاسی عظیمی حضوری آشکار یافت. فاطمه  (سلام الله علیها)  خود را زنی مسلمان می‌دانست که باید به وظایف خویش آشنا بوده و تکلیف و وظیفه شرعی‌اش را شخصاً عمل کند. بدین خاطر در روزهای آتش و خون و شکنجه پس از وفات پیامبر  (صلی الله علیه وآله)  و در روزهایی که سیاست روز آتش زدن به در خانه و بیعت خواهی از روی زور و اعمال قدرت بود، قد علم کرد تا تکلیف دینی و سیاسی خود را نیکو به انجام رساند.
*     دفاع از حریم رسالت
در اوایل بعثت، حفظ جان پیامبر  (صلی الله علیه وآله)  و دفاع و حمایت از آن حضرت از مهم‌ترین وظایف کسانی بود که علی‌رغم مشکلات و تنگناهای موجود در جامعه نوپای اسلام، به حقّانیت پیامبر  (صلی الله علیه وآله)  و آیین او ایمان آورده بودند. تعداد انگشت شماری نیز با استفاده از موقعیت اجتماعی، سیاسی و دیگر توانایی‌های خود، بیش‌تر به این امر می‌پرداختند که ازجمله آن‌ها حضرت زهرا  (سلام الله علیها)  بود. رسول خدا  (صلی الله علیه وآله)  از هنگامی که به رسالت مبعوث شدند، تا زمانی که به مدینه هجرت کردند در مکه مورد آزار و اذیت فراوان قرار گرفتند. بزرگان قریش و حتی عموهای پیامبر اکرم  (صلی الله علیه وآله)  علاوه بر تشویق و تحریک مردم و کودکان جهت آزار و اذیت به پیامبر  (صلی الله علیه وآله) ، خود نیز به‌طور مستقیم از هیچ تلاشی در این زمینه دریغ نداشتند. آن بانوی بزرگوار در مواردی علاوه بر اطلاع و پیش‌گیری از اقدام آنان، خود مستقیماً به صحنه می‌رفت و به حمایت و دفاع از پیامبر عزیز می‌پرداخت. زهرای مرضیّه  (سلام الله علیها)  در اثبات حق و مقابله با انحراف در رهبری امت اسلامی از هیچ کوششی فروگذار نکرد و این امر را تکلیف خود می‌دانست. گاهی شب‌ها همراه علی  (علیه السلام)  به در خانه مهاجرین و انصار می‌رفت و حمایت از ولایت و وصیّت رسول خدا  (صلی الله علیه وآله)  را در یادها زنده می‌کرد و آنان را به دفاع از حق همسرش در مسأله خلافت و حق خودش فراخواند؛ اگرچه چیزی جز کلام سرد و بی‌مهری نمی‌شنید! فاطمه  (سلام الله علیها)  عنایت ویژه‌ای به مسأله دفاع از امامت و ولایت امام علی  (علیه السلام)  داشت و به‌عنوان یک وظیفه اجتماعی در قالب‌های مختلف روی آن اهتمام و جدیّت می‌ورزید.
*     اعتراض به سکوت مردم
دخت گرامی رسول خدا  (صلی الله علیه وآله)  می‌دید که با خروج رهبری از محور خود چه‌بسا ممکن است امور مهم دیگر نیز دچار این آفت شود و هرگونه ساکت ماندن نوعی مهر تأیید برکارهای ناروا باشد و چه‌بسا حتی برای همیشه کاری قانونی جلوه داده شود و نشانی بر حقانیت مدّعیان خلافت تلقی گردد. بدین جهت آن حضرت در مواردی‌مخالفت خود را با اعتراض و انتقاد و شکوه به اثبات رساند. وفرمودند: «یا معشر النّقیبة و اعضاد الملّة و حصنة الاسلام! ما هذه الغمیزةُ فی حقّی و السّنة عن ظلامتی؟ ای انجمن بزرگان! ای بازوان ملّت! ای حافظان اسلام! این غفلت و سستی در مورد حق من چیست؟ و چرا در برابر دادخواهی من سهل انگاری می‌کنید؟
*     افشای فتنه‌ها
زهرای مرضیه  (سلام الله علیها)  حکومت علی  (علیه السلام)  را همان حکومت پیامبر  (صلی الله علیه وآله)  و استمرار نبوت و رسالت می‌دانست. خانه امیرالمؤمنین  (علیه السلام)  را مهبط وحی و شخصیت آن حضرت را شخصیتی دانا به امور دنیا و آخرت معرفی می‌نمود و کنار زدن آن بزرگوار را خسارتی بزرگ و روشن می‌شمرد. از اقدام‌های روشنگرانه آن حضرت  (سلام الله علیها)  افشای ماهیت سیاست ستیز با علی  (علیه السلام)  بود او معتقد بود کسانی‌که علی  (علیه السلام)  را از صحنه بیرون کرده‌اند، از شدّت عمل او در برابر مخالفان دین و قاطعیتش در مقابل دشمنان اسلام و افزون‌طلبان بیم دارند؛ آنان می‌دانند علی  (علیه السلام)  در اجرای عدالت ذره‌ای کوتاهی نخواهد کرد و در راه تحقق احکام الهی از مرگ نمی‌هراسد، از این‌رو او را کنار زدند تا به آسانی به اهداف شخصی و خواسته‌های نفسانی شان دست یابند، شاید آن روزها بسیاری از اصحاب و تابعین و کسانی که تازه مسلمان شده بودند نمی‌توانستند باور کنند دست‌هایی که علی  (علیه السلام)  را کنار زده‌اند از سر هواپرستی چنین ظلمی را مرتکب شده باشند، چون آن‌ها نیز ظاهراً سال‌ها در رکاب نبی اکرم  (صلی الله علیه وآله)  شمشیر زده و به اسلام گرویده بودند، به علاوه برخی از آن‌ها جزء دانشمندان جامعه به‌حساب می‌آمده‌اند، لذا کسی جرأت نمی‌کرد به آنان گمان بد برده و آن‌ها را به بی‌دینی و خیانت متهم نماید. بنابراین مردم دو گروه بودند: یک گروه از ریشه دشمنی و مخالفت با علی  (علیه السلام)  خبر نداشتند و گروه دیگر شجاعت و شهامت بیان حقایق را نداشتند، ولی حضرت زهرا  (سلام الله علیها)  با کمال شجاعت ماهیت کینه‌توزانه آنان را افشا کرد و ریشه‌های فاسد دشمنی با مولای متقیان علی  (علیه السلام)  را برملا ساخت.
*     دشمن‌شناسی
شناخت دشمن و آگاهی از معیارهای دشمنی، اندیشه‌ای روشن در فراز و فرودهای زندگی فردی و اجتماعی به انسان می‌بخشد. صدیقه کبری  (صلی الله علیه وآله)  با سخن آسمانی خود نخستین معیار دشمن‌شناسی را دشمنی و مخالفت با اهل بیت رسول خدا  (صلی الله علیه وآله)  معرفی می‌کند و با صراحت بسیار می‌فرماید: «هر کس با ما دشمنی کند، با خدا ستیز نموده است و آن کسی که با ما مخالفت کند، با پروردگار رو در رو شده است و مخالف ما عذاب دردناک و مجازات شدید الهی در دنیا و آخرت بر او واجب می‌گردد. هرگاه در آیینه سخن و سیره آن حضرت بنگریم به‌خوبی در می‌یابیم که ستایش دوستان و نکوهش دشمنان خط پایانی نخواهد داشت. زهرای عزیز با ارائه تدبیری خردمندانه، عرصه ستم ستیزی و میدان مبارزه با دشمن را فراتر از زمان و مکان گسترش داده بود تا نمای افراد از ارزش دوستی‌های الهی و زشتی دشمنی‌های شیطانی تا روز رستاخیز آگاهی یابند؛ از این‌رو در وصیتش به امیر مؤمنان  (علیه السلام)  فرمود: «اوصیک ان لایشهد احدٌ جنازتی من هؤلاء الذّین ظلمونی و اخذوا حقّی فانّهم عدوّی و عدوّ رسول اللّه و لا تترک ان یصلّی علیّ احد منهم و لا من اتباعهم و ادفنّی فی اللّیل اذا هدئت العیون و نامت الابصار؛ تو را وصیت می‌کنم هیچ یک از آنان که به من ظلم کردند و حق مرا غصب نمودند، نباید در تشییع جنازه من شرکت کنند، زیرا آن‌ها دشمن من و دشمن رسول خدا  (صلی الله علیه وآله)  هستند و اجازه مده فردی از آن‌ها و پیروانشان بر من نماز بخوانند و مرا شب دفن کن، آن هنگام که چشم‌ها آرام گرفته و دیده‌ها به خواب فرو رفته باشند. این وصیت ضربه سهمگینی بر پیکر دشمنان ولایت وارد ساخت؛ ضربه‌ای که تا قیام قیامت استمرار خواهد داشت و سندی زنده و ماندگار بر محکومیت حکومت و غیر عادلانه بودن آن از منظر زهرای مرضیه  (سلام الله علیها)  به شمار می‌آید.
*     فاطمه زهرا  (سلام الله علیها)  از نگاه رهبر انقلاب
اگر شخصیت فاطمه زهرا  (سلام الله علیها)  برای ذهنهای ساده و چشمهای نزدیک بین ما آشکار می‌شد ما هم تصدیق می‌کردیم که فاطمه زهرا  (سلام الله علیها)  سرور همه زنان عالم است. بانویی که در سنین کم و در عمر کوتاه به مقامات معنوی و علمی و معرفتی و به مرتبه‌ای برسد که برابر مرتبه انبیا و اولیاست. فاطمه زهرا فجر درخشانی است که از گریبان او خورشید امامت و ولایت و نبوت درخشیده است. آسمان بلند و رفیعی است که در آغوش آن ستاره‌های‌فروزان ولایت قرار گرفته است. همه ائمه  (علیه السلام)  برای مادر بزرگوار خود تکریم و تجلیل قائل بودند که برای کمتر کسی این همه احترام و تجلیل را از آن بزرگواران می‌شود دید. زنان مسلمان در زندگی شخصی، اجتماعی و خانوادگی خود باید زهرا  (سلام الله علیها)  را از جهت خردمندی، فرزانگی و عقل و معرفت، الگو و سرمشق خود قرار دهند و از بُعد عبادت، مجاهدت، حضور در صحنه، تصمیم‌گیری‌های عظیم اجتماعی، خانه داری، همسرداری و تربیت فرزندان صالح از زهرای اطهر  (سلام الله علیها)  پیروی کنند. اسلام فاطمه  (سلام الله علیها)  را، آن عنصر برجسته و ممتاز ملکوتی را، به‌عنوان نمونه و اسوه زنان معرفی می‌کند. آن زندگی ظاهری او، جهاد او، مبارزه او، دانش او، سخنوری او، فداکاری او، شوهرداری او، مادری او، همسری او، مهاجرت او و حضور او در همه میدانهای سیاسی و نظامی و انقلابی و برجستگی همه‌جانبه او که مردهای بزرگ را در مقابل او به خضوع وادار می‌کرد. اصولاً درک نادرست از شخصیت زن، که میراث نامبارک فرهنگ‌های غیر اسلامی دخیل در اندیشه مسلمانان است، باعث شده است که آن حضرت تنها از زاویه دختری برای پیامبر  (صلی الله علیه وآله)  و مادری برای ائمه  (علیه السلام)  مطرح شود و آن شایستگی‌ها و گزینش الهی که در شکل‌گیری زندگی و شخصیت آن حضرت نقش برجسته داشته و زندگی و صفات فاطمه زهرا  (سلام الله علیها)  را به‌عنوان اسوه‌ای برای همه زنان و همه انسان‌ها، به‌ویژه زنان، مطرح می‌سازد، مجهول بماند.
*     امام راحل: فاطمه زهرا (سلام الله علیها)  معجزه تاریخ و افتخار عالم وجود است
آنگاه که خداوند خواست انسان را به وجود آورد خطاب به ملائکه فرمود: «انّی جاعلٌ فی الارض خلیفةٌ قالوا اتجعل فی‌ها من یفسد فی‌ها و یسفک الدّماء…؛ و هنگامی که گفت پروردگار تو به فرشتگان، من در روی زمین جانشین (نماینده‌ای) قرار خواهم داد. فرشتگان گفتند: آیا کسی در آن قرار می‌دهی که فساد و خونریزی کند؟!» ولی خداوند با نشان دادن حقیقت انسان و مقام خلیفة اللهی ملائکه را متوجه نمود که این موجود غیر از موجودات قبلی است. این موجود خلیفه خدا، امانت دار الهی و باعث افتخار خداوندی است. یکی از کسانی‌که خداوند به وجود او به ملائکه فخر فروشی کرد و فرمود: انظروا الی امتی فاطمه سیّدة امائی قائمة بین یدی‌ترتعد فرائصها من خیفتی و قد اقبلت بقلبها علی عبادتی…؛ نگاه کنید به کنیزم فاطمه، بانوی کنیزان من که چگونه در مقابل من ایستاده و از خوف من بندهای (بدن) او می‌لرزد و با قلب خود (و تمام توجّه) به عبادت من روی آورده است
رفتار حضرت زهرا علیها السلام نشان می دهد که انسان بایستی مَشْی سیاسی داشته باشد. مشی سیاسی هم با مشی عبادی هیچ منافات ندارد. به این دلیل است که حضرت امام(ره) در تحریرالوسیله می فرماید: این هایی که می گویند دین بدونِ سیاست، نه دین را می شناسند و نه سیاست را. چون دین حدود دارد، تجارت دارد، قضاوت دارد، امامت دارد، برائت دارد، نفی سلطۀ کافر دارد، همۀ اینها می شود سیاست. لذا مشی سیاسی حضرت زهرا علیها السلام را این دو، سه ماه پیش گرفته است ببینید! تلاش و راه های مختلف، احتجاج، سخنرانی، گریه، توبیخ، وصیت سیاسی، بی اعتنایی، راه ندادن به خانه و همه، حکایت از هوش سرشار و معرفت سیاسی ایشان دارد. با شیوه های مختلف به مسلمانان و به شیعیان تفهیم کرد که من مدافع امیرالمؤمنین و مدافع ولایت و اسلام هستم، شما نیز این گونه باشید.

خدایا! به عظمت زهرای مرضیه علیها السلام قَسَمت می دهیم که همۀ ما را جزو پیروان حضرت در دفاع از ولایت و امامت تا آخرین لحظه قرار بده.
1-تسنیم
2-دکتر رفیعی